ماده 219 - تعیین و عزل و نصب دهباشیها با رییس ضبطیه بلوکی است ولی رجوع کار آنها به محاکمه به حکم اداره ولایتی است.
تبصره - دهباشیها ممکن است سربازهایی باشند که مدت خدمت نظامیشان منقضی شده.
اول - در وظایف اداره نظمیه و حدود و اختیارات آن
ماده 220 - اداره نظمیه همان اداره بلوکی مذکور در ماده (201) است و وظایف آن از قرار تفصیل است اولاً نظارت در اجرای قوانین و وقایه امنیت‌و آسایش اهالی ثانیاً اجرای تکالیف راجعه به امور مالیه دولت و در امور عدلیه و امور نظامی.
ماده 221 - وظایف مجلس بلوکی من باب اجرای قوانین و حفظ هیأت از قرار تفصیل است.
(اول) اعلان و انتشار قوانین و فرامین و احکام دولت.
(دوم) انتشار هر نوع اعلانات که به حکم ادارات متبوعه می‌شود.
(سوم) گرفتن دزدها و قطاع‌الطریق و برقراری امنیت و آسایش عمومی.
(چهارم) دستگیر کردن فراریها و رفع و منع از تکدی.
(پنجم) ملاحظه اشخاصی که در سر راه مرده‌اند و معین کردن این که آنها را کشته‌اند یا به اجل خود مرده‌اند.
(ششم) جمع‌آوری اطفال گم شده و سر راه گذارده شده و نگاهداری از آنها و تحقیقات لازمه در پیدا کردن اولیای آنها و کمک به ضعفا و مرضایی که‌از منزل و مأوای خود دور افتاده‌اند.
(هفتم) دادن راپورت وقایع به رؤسا و یک نسخه مستقیماً به حاکم ولایت.
(هشتم) در صورتی که در رودخانه‌ها و آب‌ها سواحل دریا کرجی یا کشتی بشکند یا غرق شود باید سرنشین آنها را حتی‌المقدور نجات بدهند و‌اموال آنها را حفظ کنند.
(نهم) حفظ موقتی اموال متوفیات غربایی که وارث و ولی حاضر نداشته باشند و اطلاع به اولیای آنها دادن.
(دهم) مساعدت به اداره اطفائیه و جلوگیری از حریق در بیابانها و جنگلها و غیره.
(یازدهم) اقدامات لازمه برای جلوگیری از امراض مسریه موافق دستورالعملهای اداره حفظ‌الصحه و نظارت اجرای قوانین حفظ‌الصحه.
(دوازدهم) اقدامات لازمه برای رفع امراض مسریه در میان حشم و دواب.
(سیزدهم) حفظ و وقایه امنیت طرق و شوارع و نظارت صحت راه‌ها و پلها و معابر و غیره و اجرای تکالیفی که از بابت نگاهداشتن راه‌ها به اهالی‌مجاور وارد می‌آید.
(چهاردهم) مراقبت در این که حریق یا طغیان آب اتفاق نیافتد و اقداماتی لازمه در این باب به عمل آید.
(پانزدهم) نظارت پاکیزگی در قصبات و دهات و مراقبت در این که بناهای جدید. که موافق نقشه و دستورالعملهای مقرره ساخته شود.
(شانزدهم) نظارت به کاروانسراها و قهوه‌خانه‌ها و مهمانخانه‌ها و چلوپزخانه‌ها و کلیه جایی که محل اکل و شرب عمومی است و مراقبت در‌اجرای قوانین راجعه به این جاها و عدم اجازه قمار و کلیه کارهایی که خلاف شرع بوده و باعث مشاجره و منازعه و مجادله تواند شد و اساس امنیت را‌متزلزل تواند کرد.
(هفدهم) دادن اجازه‌نامه به اشخاصی که اخذ سموم از مواد می‌نمایند و نظارت به فروش آن موافق قوانین حفظ‌الصحه.
(هیجدهم) دادن اجازه‌نامه برای خریدن باروت و سایر مواد محترقه و نظارت به فروش آن موافق قوانین حرفت و صنعت.
(نوزدهم) مراقبت در این که در بازارها و میدانها و جاهای دیگر چیزهایی را که دولت خرید و فروشش را قدغن کرده است خرید و فروش نشود.
(بیستم) مواظبت در اجرای قوانین راجعه به شکار و صید ماهی و طیور که در غیر موقع به شکار و صید اقدام نشود.
(بیست و یکم) ترتیب فهرست‌هایی که معین کند در بلوک عده مساجد و مکاتب و ادارات خیریه و کارخانجات و دهات چقدر است و همچنان‌عده نفوس و متولدات و متوفیات و عقد و ازدواج به چه اندازه است و اتباع خارجه در بلوک به چه کسب مشغولند.
(بیست و دوم) ترتیب دفاتر نفوس راجعه به متولدات و متوفیات و عقد و ازدواج.
(بیست و سوم) اطلاع دادن به رؤساء و ادارات متبوعه اشیاء عتیقه که کشف شده یا ظهور اشیایی که ندرت دارد.
(بیست و چهارم) نظارت با استخراج طلا و نقره در جاهای لازمه موافق قوانین موضوعه.
(بیست و پنجم) دادن تصدیقنامه به ایتام و بیچارگان برای دخول به دارالایتام و دارالضعفا و غیره.
(بیست و ششم) نظارت این که اجرت کارگر و عمله و فعله به موقع و تمام پرداخته شود.
(بیست و هفتم) اجرای کلیه تکالیفی که به موجب قوانین ادارات دولتی و مملکتی و بلدی به عهده اداره ضبطیه است.
ماده 222 - تکالیف اداره ضبطیه بلوکات نسبت به امور مالیه از قرار تفصیل است:
(اول) وصول بقایای دولتی و ادارات بلدیه و اجتماعیه ولایات به موجب احکام ادارات متبوعه یا اعلان ادارات متساویه.
(دوم) اقدامات مجدانه بر منع و کسر نمودن اوزان و اکیال و تغییر وزن و کمیت مسکوکات.
(سوم) اجرای اوزان و اکیال جدیده به حکم دولت.
(چهارم) دعوت مقاطعه‌کاران برای مزایده‌های دولتی و مملکتی و ادارات بلدیه و غیره.
(پنجم) دادن شهادتنامه به مقاطعه‌چیها در صورتی که به واسطه معاذیر موجهه یا هیچ نتوانسته‌اند کاری را که بر عهده گرفته‌اند انجام بدهند و یا به‌وقت و به موقع نتوانسته‌اند برسانند.
(ششم) مساعدت با اشخاص و اداراتی که به موجب قوانین نظارت به حرفت و صنعت و تجارت دارند و به موجب قوانین عوارض اخذ می‌کنند.
(هفتم) اجرای تکالیفی که به موجب قوانین راجعه به اخذ مالیات و عوارض به ادارات ضبطیه محول است.
(هشتم) عمل کردن به وظایفی که به موجب قوانین گمرکات به عهده ادارات ضبطیه موکول است.
(نهم) مساعدت با ادارات جنگلها و خالصجات دولتی در اجرای تکالیف آنها و در اقداماتی که در صورت نقض قوانین جنگلها و خالصجات بر‌عهده این ادارات وارد می‌آید.
ماده 223 - وظایف اداره ضبطیه نسبت به امور عدلیه از قرار ذیل است:
(اول) جلوگیری از تعدی و اقدامات خودسرانه و اجرای تحقیقات و همراهی در تحقیقاتی که از طرف محاکم عدلیه به عمل می‌آید به اندازه‌ای که‌در قوانین و نظامات عدلیه و محاکم جنایتی مندرج است.
(دوم) حاضر کردن مقصرین و متهمین را به دیوان خانه به حکم آن و توقیف آنها در صورتی که حکم دیوانخانه در این باب صادر شود.
(سوم) احضار اشخاص لازم به محاکم عدلیه و شراکت در اجراء احکام محاکم عدلیه به موجب قوانین و نظامات دوائر عدلیه.
(چهارم) برداشتن سیاهه اموال اشخاص معینه و تقویم و حفظ آن و اعلان فروش اموال به مزایده و فروش بعضی اموال به موجب قوانین عدلیه‌راجعه به این اقدامات.
(پنجم) مجبور کردن وکلاء را به رد کردن وکالت‌نامه‌هایی که از طرف موکلین آنها استرداد می‌شود (موافق قوانین موضوعه).
(ششم) تفتیش و تفحص اشخاصی که گم شده‌اند و خبری از آنها نیست.
(هفتم) نظارت در پاک نگاهداشتن محبسها و اجراء کلیه قوانینی که به محبسها و محبوسین راجع است.
(هشتم) دادن شهادتنامه قرابت و خویشی به اقرباء و اقوام اشخاصی که به حکم قانون در محبس توقیف شده‌اند.
(نهم) کلیه تکالیفی که به موجب قوانین محاکم عدلیه و محاکم نظام بری و بحری به عهده ادارات ضبطیه محول است.
ماده 224 - وظایف اداره ضبطیه بلوکی در امور نظامی از قرار تفصیل است:
(اول) مراقبت و نظارت انتظام حرکت قشون و اجرای تکالیف در این باب به موجب قوانین نظامی.
(دوم) احضار تابین ردیف نظام بری و بحری به حکم ادارات متبوعه نظامی به سر خدمت خودشان و دادن شهادتنامه به آنها در مواقعی که قوانین‌نظامی معین کرده.
(سوم) اخبار زنهای سربازها از فوت شوهران آنها.
(چهارم) یادآوری به تابین و همچنان به صاحب‌منصبان نظامی که مدت مرخصی آنها منقضی شده و دعوت آنها به موجب قوانین نظامی به‌مراجعت به محل خدمت.
ماده 225 - کلیه اداره ضبطیه بلوکی و اشخاصی که تابع آن هستند باید ناظر اجرای قوانین باشند ولی به هیچ وجه حق ندارند اجرای قانونی را‌بخواهند که اعلام نشده و یا قراردادی را به موقع اجرا بگذارند که قبل از وقت به اطلاع اهالی نرسیده.
ماده 226 - نه فقط اهالی بلوکات مکلفند که احکام قانونی اداره ضبطیه را اطاعت نمایند بلکه اشخاصی هم که از شهرهای دیگر آمده در آن بلوکات‌متوقفند تابع احکام اداره ضبطیه که راجع به اجرای قوانین موضوعه و دستورالعملها است می‌باشند.
ماده 227 - عمال ضبطیه مکلفند که به شکایات رسیدگی نمایند و رفع تعدی و بی نظمی را بکنند و نه فقط به شکایات مظلومین رسیدگی می‌نمایند‌بلکه به کلیه شکایات که حاوی اطلاعات بوده و اوضاع و احوال امور اتفاقیه را روشن میکند باید برسند ولو این که این نوع شکایات که به اداره ضبطیه‌می‌شود موافق ترتیب مقرره نباشد هر گاه اقدامات عمال ضبطیه مثمر ثمری نشد و شخصی که باعث تعدی و بی‌نظمی شده علناً اقدامات ستمی و‌جبری نماید عمال ضبطیه حق دارند آن شخص را توقیف نمایند.
تبصره - قواعد راجعه به استعمال اسلحه در موارد لازمه به توسط مأمورین نظمیه و قراسوران علیحده مرتب و منضم به این ماده است.
ماده 228 - هیچ کس از عمال ضبطیه حق ندارد که سیاست و مجازات جنایتی به کسی بدهد این حق مختص به محاکم عدلیه است بر وفق قوانین‌شرعیه.
ماده 229 - هر چند حدود اختیارات اداره ضبطیه بلوک همان حدود بلوکات است و خارج از بلوک خود اداره مزبوره اختیاری ندارد ولی در موارد‌ذیل استثنای از این قاعده لازم می‌آید:
(اول) در صورت وقوع حریق یا طغیان آب یا طوفان اداره ضبطیه بلوکی و مدیرهای ضبطیه در بلوکات مجاور اقدامات لازمه را به عمل می‌آورند تا‌آن که اداره ضبطیه آن بلوک و عمال آن مطلع و خودشان مشغول به اقدامات لازمه شده از کمک مستغنی بشوند.
(دوم) در موارد تعاقب قطاع‌الطریق و دزدها و فراریان و اشخاصی که مرتکب جنحه و جنایتی شده فرار کرده‌اند عمال ضبطیه بلوکی از حدود بلوک‌و ولایات حق دارند تجاوز نموده در تعاقب این نوع اشخاص بکوشند و فقط وقتی دست نگاه دارند که عمال ضبطیه آن محل شروع به تعاقب کرده‌باشند.
ماده 230 - هر گاه عمال ضبطیه در جاهایی که قلمرو اقدامات قراسورانها است کشف علامت جنحه و جنایتی نمایند و مأمورین قراسوران در آن‌محل نباشند مکلفند که تا ورود آنها موافق قوانین و نظامات عدلیه تحقیقات اولیه و کذالک حفظ علامات جنحه و جنایت و سایر اقدامات را به عمل‌آورند.
سوم - در روابط اداره ضبطیه بلوکی و صاحب‌منصبان و تابین ضبطیه با ادارات متبوعه و متساویه
ماده 231 - اداره ضبطیه با تمام اشخاصی که تابع آن اداره هستند مطیع احکام و دستورالعملهای حاکم ولایت و اداره ولایتی است.
تبصره - جاهایی که موقتاً در تحت قوانین نظامی گذارده شده است قواعد اطاعت صاحب‌منصبان ضبطیه به ادارات نظامی موافق قانونی است که‌جداگانه مرتب و منضم به این ماده خواهد بود.
ماده 232 - در بنادر نظامی ادارات ضبطیه تابع اداره بحری است.
ماده 233 - صاحب‌منصبان ضبطیه تابع رییس بلوک و رییس ضبطیه هستند ولی بدون اجازه اداره ولایتی عزل یا جلب آنها به محاکمه ممنوع است.
ماده 234 - ناظمین ضبطیه در اداره حاکم ولایت و رییس بلوک هستند و تابع اوامر مدیرهای ضبطی.
ماده 235 - دهباشیها تابع اوامر مدیرهای ضبطیه‌اند و با عمال پلیس نظارت دارند.
ماده 236 - ادارات ضبطیه به حاکم و اداره ولایتی راپورت می‌دهند و از آن مقامات به عهده آنها احکام صادر می‌شود.
ماده 237 - محاکم بدایت به اداره و عمال ضبطیه حکم می‌نمایند مدعی عمومی و معاون آن اقدامات لازمه را از تحقیقات و اجرای احکام و غیره‌می‌خواهند و از اداره ضبطیه در جواب راپورت می‌گیرند (منضم به این ماده باید بعد از ترتیب قوانین راجعه به نظام نوشته شود).
ماده 238 - اداره مالیه و اداره خالصجات و اداره تفتیش و سایر شعبات وزارتخانه‌ها در ولایات از اداره ضبطیه اجرای قوانین راجعه به آن ادارات را‌می‌خواهند و در جواب راپورت می‌گیرند.
ماده 239 - اداره ضبطیه یک بلوک به اداره ضبطیه بلوک دیگر و به ادارات متساویه مکاتبه می‌نمایند و اطلاعات لازمه را به همدیگر می‌دهند.
چهارم - در ترتیب تسویه امور و اقدامات اداره ضبطیه بلوکی
ماده 240 - اداره ضبطیه بلوک و عمال جزو آن در موارد ذیل اقدام به کار می‌نمایند:
(اولاً) به حکم ادارات متبوعه.
(ثانیاً) به تقاضای اداراتی که حق چنین تقاضا را دارند.
(ثالثاً) به واسطه شکایت اشخاص متفرقه.
(رابعاً) به موجب راپورتهای ادارات تابعه.
(خامساً) به موجب ملاحظات شخصی خودشان در صورتی که به موجب قانون باشد و یا بر حسب اوضاع و احوال صلاح بدانند.
ماده 241 - رییس ضبطیه که همان نایب‌الحکومه است ریاست کلیه ضبطیه بلوک به عهده او است باید کمال مراقبت را در حصول امنیت و آسایش‌اهالی داشته باشد تفصیل اتفاقات و اطلاعاتی را که به او رسیده است فوراً به حاکم راپورت نماید و اگر اقدام فوری لازم باشد به عمل آورده به حاکم‌اطلاع دهد.
ماده 242 - نایب رییس ضبطیه که معاون نایب‌الحکومه است در کارها به رییس ضبطیه کمک میکند و به اداره ضبطیه و دفترخانه آن نظارت دارد و‌هر مأموریتی را از طرف رییس ضبطیه انجام می‌دهد.
ماده 243 - در صورتی که رییس ضبطیه یکماهه مرخصی گرفته غایب شود و یا آن که از مرکز امور به واسطه سرکشی به نواحی یا مأموریت دیگری‌دور شود نایب او کفیل او خواهد بود ولی کارهای جاریه را تسویه نموده در امور مهمه در صورتی که فوری نباشد بدون اطلاع رییس ضبطیه اقدام‌نخواهد کرد لهذا عزل و نصب مستخدمین ضبطیه که در حدود قوانین به اختیار رییس ضبطیه محول شده است و تنبیه و سیاست آنها و احکامی که‌ناسخ احکام سابقه رییس ضبطیه است و اموری را که خود رییس ضبطیه سپرده است بدون اطلاع او تسویه نشود یا تا مراجعت رییس ضبطیه به تعویق‌می‌اندازد و یا با مأمور مخصوص نزد او می‌فرستد.
ماده 244 - ضباط نواحی و کدخداهای دهات تابع احکام اداره ضبطیه بلوکی بوده احکام این اداره را اجرا می‌نمایند و به مدیرهای ضبطیه در‌اجرای تکالیف آنها کمک و مساعدت می‌نمایند.
ماده 245 - به ناظمین ضبطیه نیز ضباط نواحی و کدخداهای دهات باید کمک و مساعدت لازمه را بنمایند و تقاضای آنها را که مبتنی بر قانون است‌به موقع اجرا گذارند ولی به هیچ وجه حق ندارند به امور اجتماعیه و امور داخلی نواحی دهات دخالت نمایند و یا وجهاًمن‌الوجوه دخالتی در امور‌محاکم عدلیه نواحی کنند
پنجم - در مسئولیت اداره ضبطیه بلوکی
ماده 246 - اداره ضبطیه مکلف است که راپورت اموری که به آن محول شده است به اداره ولایتی بدهد و صورت حساب وجوهی که به او رسیده‌به اداره تفتیش ولایتی تقدیم کند.
ماده 247 - شکایت از مستخدمین و تابین ضبطیه یا به مدیر ضبطیه می‌شود یا به خود رییس ضبطیه شکایت از رییس ضبطیه یا از اداره ضبطیه‌بلوکی در ظرف سه هفته از روز حکم آنها به حاکم یا اداره ولایتی داده می‌شود و چنانچه اقدام رییس ضبطیه یا اداره ضبطیه به موجب یکی از ادارات‌متبوعه شده است متشکی باید شکایت خود را به اداره‌ای که حکم کرده است بدهد.
ماده 248 - هر گاه مدیرهای ضبطیه مرتکب جنحه و جنایتی شده باشند رییس ضبطیه موقتاً آنها را از شغلشان منفصل نموده مراتب را به اطلاع‌حاکم ولایت می‌رساند و منتظر حکم می‌شود.
فصل ششم
در وظایف صاحب‌منصبان و مستخدمین تابین ضبطیه
ماده 249 - هر چند وظایف صاحب‌منصبان و عمال ضبطیه از وظایف و حدود اختیارات اداره ضبطیه بلوکی معلوم و معین است باز برای عدم‌وقوع اشتباهی در اجرای قوانین ضبطیه وظایف هر کدام نسبت به حوزه مأموریتی آنها ذیلاً شرح داده می‌شود.
اول - در وظایف رییس اداره ضبطیه بلوکی
رییس ضبطیه - نایب‌الحکومه
ماده 250 - رییس ضبطیه بلوک مراقبت مخصوصی خواهد داشت که تمام وظایف اداره ضبطیه مجری شود و شخصاً مسئول تمام امور ضبطیه‌بلوک است رییس مزبور در رفتار و سلوک با مردم کمال ملایمت و مسالمت را اظهار خواهد کرد ولی از طرف دیگر مواظبت تامه را خواهد داشت که از‌قوانین و احکام و دستورالعملهای به وجه من‌الوجوه تخلف نشود.
ماده 251 - وظایف رییس ضبطیه از قرار شرح ذیل است:
(اول) اعلان و انتشار قوانین و مواظبت این که قوانین و احکامی که باید به موقع اجراء گذارده شود به اطلاع عامه برسد.
(دوم) مداقه در قوانین و احکامی که مورد اشتباه شده است و رجوع به اداره ولایتی برای رفع اشتباه.
(سوم) رسیدگی به شکایاتی که از ادارات و اشخاص متفرقه رسیده و راجع به اعمال و رفتار صاحب‌منصبان ضبطیه است.
(چهارم) تقدیم لایحه به حکومت ولایت در باب تغییر حدود دوایر ضبطیه و همچنان تغییر محل اقامت مدیرهای ضبطیه.
(پنجم) تغییر قسمت‌های دوایر ضبطیه.
(ششم) انفصال موقتی صاحب‌منصبان ضبطیه (مدیرهای ضبطیه) که مرتکب جنحه و جنایتی شده‌اند از مشاغل آنها تا تکلیف آنها از طرف‌حکومت معین شود.
(هفتم) مراقبت تامه نسبت به دوائر ضبطیه و مدیرهای آن دوائر و اجرای تکالیف آنها و نظارت به جریان قانونی امور در آن دوایر.
(هشتم) ملاحظه راپورتهای مدیرهای ضبطیه و جمع کردن و خلاصه کردن مطالب تمام آنها برای تقدیم به حکومت.
(نهم) ملاحظه اموری که از دوایر ضبطیه به رییس ضبطیه تقدیم می‌شود و تسویه آن امور.
(دهم) امضای اقداماتی که مدیرهای ضبطیه لازم می‌دانند بنمایند و کسب تکلیف می‌کنند و رد یا قبول آن اقدامات و یا حکم به اقدامات نوع دیگر.
(یازدهم) راپرت دادن به مقامات عالیه در اجرای احکام و اوامر صادره از آن مقامات و مراقبت لازمه نسبت به ضباط نواحی و کدخدای دهات برای‌اجرای قوانین ضبطیه که به این اشخاص محول شده است.
ماده 252 - رییس ضبطیه بلوکی (نایب‌الحکومه) مراقبت می‌نماید که اداره ضبطیه در کمال انتظام باشد و در دفترخانه منشی و اجزای آن دفترخانه‌هر کدام امور محوله به خودشان را کاملاً اجرا نمایند رییس مزبور هر گاه مسامحه یا مماطله در اداره ضبطیه مشاهده کند اشخاص لازم را توبیخ و ملامت‌می‌نماید و چنانچه این اقدام او اثری نبخشید مهلتی به آن اشخاص می‌دهد و اگر باز نتیجه حاصل نشد مراتب را به اداره ولایتی اطلاع می‌دهد.
ماده 253 - چنانچه رییس ضبطیه مشاهده نماید که کاری در دوائر ضبطیه به عهده تعویق افتاد مهلتی به مدیر ضبطیه آن دایره داده تسویه آن را‌خواهد خواست و هرگاه مدیر مزبور در آن موعد آن کار را تسویه نکرد و نیز نتوانست مدلل کند که قادر بر تسویه آن نبوده مراتب را رییس ضبطیه به‌اطلاع اداره ولایتی می‌رساند و اگر رییس ضبطیه در این موارد اغماض کرد خودش مسئول خواهد بود.
ماده 254 - هر گاه تعطیل در جریان امور حاصل و این تعطیل به واسطه نرسیدن جواب ادارات یا اشخاصی باشد که تابع اداره ضبطیه بلوکی نبوده و‌جزو حکومت ولایت دیگرند رییس بعد از یک ماه از تاریخ استعلام اول استعلام ثانوی نموده جواب می‌خواهد و اگر باز جواب نرسید به اداره ولایتی‌آن ولایت رجوع می‌نماید و اگر باز جواب نرسید به اداره ولایتی ولایت خود رجوع میکند
ماده 255 - هرگاه مدیر ضبطیه دایره مریض باشد رییس می‌تواند کار او را به مدیر دیگری موقتاً رجوع کند ولی تغییر مدیری از دایره به دایره دیگر به‌اجازه اداره ولایتی است.
ماده 256 - رییس ضبطیه حق دارد که مدیر دایره را از تحقیقات مطلبی خارج نموده و آن تحقیقات را در همان دایره به مدیر دیگری واگذار کند این‌اقدام رییس ضبطیه در صورتی صحیح و قانونی است که تحقیقات راجع به خود مدیر ضبطیه یا اقوام و اقارب او و یا املاک خود او و اقوام او باشد این‌اقدام خود را رییس ضبطیه به اطلاع اداره ولایتی رسانیده و جهتش را هم اظهار می‌دارد.
ماده 257 - در موقع محال گردشی رییس ضبطیه اعمال و افعال مدیرها را تفتیش می‌نماید و به شکایات آنها رسیدگی میکند و دفاتر نوشتجات‌وارده و صادره را که در خانه آنها است به دقت ملاحظه میکند.
ماده 258 - چنانچه رییس ضبطیه بی‌نظمی و تقصیر از مدیر ضبطیه مشاهده کند به طوری که دیگر مدیر ضبطیه مورد اعتماد ضبطیه نباشد مراتب‌را فوراً به حاکم اطلاع داده عزل مدیر را می‌خواهد.
ماده 259 - رییس ضبطیه در وقت محال گردشی مساعدت لازمه را به مدیرهای ضبطیه در اجرای تکالیف آنها می‌نماید و مراقبت می‌نماید که‌قوانین حفظ‌الصحه و ضد حریق و غیره تماماً به موقع اجرا گذارده شود.
ماده 260 - رییس ضبطیه مواظبت می‌نماید که هیچ کس بدون محاکمه تنبیه و سیاست نشود و همچنین از طرف دیگر رییس ضبطیه مواظبت‌می‌نماید که اشخاص مقصر بعد از تحقیقات کامله به محاکم عدلیه جلب و تنبیه و سیاست شوند.
ماده 261 - هنگام محال گردشی رییس ضبطیه سعی می‌نماید که به مواعظ و نصایح لازمه مردم دهات را به اجرای قوانین راجعه به آنها دلالت کند‌و فواید زراعت و حرفت و صنعت را به آنها گوشزد و تشویق نماید.
ماده 262 - تمام اطلاعات خود را رییس ضبطیه به اطلاع اداره ولایتی می‌رساند و حرکت خود را از شهر و قصبه بلوکی و مراجعت خود را به آن‌شهر نیز اطلاع می‌دهد.
ماده 263 - رییس ضبطیه باید مستحضر از خوبی و بدی حاصل باشد و اطلاعات لازمه را در این باب با جهات آن به حاکم برساند.
دوم - در وظایف مدیر ضبطیه
ماده 264 - وظایف مدیر ضبطیه از قرار ذیل است:
(اول) اعلام و انتشار قوانین در حوزه مأموریتی خودش به حکم اداره ضبطیه.
(دوم) اعلام و انتشار احکام و دستورالعملهای دولی و هر گونه اعلانات و احضار اشخاص لازم به حکم حکومت و ادارات متبوعه.
(سوم) اعلان مزایده‌ها و احضار مقاطعه‌کاران و امثال آنها.
(چهارم) جمع کردن اطلاعات لازمه و خواستن توضیحات از اشخاصی که در دایره ضبطیه او هستند.
(پنجم) مراقبت در وصول مالیات و عوارض و فروعات که به موجب قانون گرفته می‌شود.
(ششم) مساعدت با اشخاص لازم در تقویم اموال و برداشتن صورت آنها و همچنان تقویم و برداشتن صورت کارخانه‌ها و غیره در صورتی که به‌موجب قانون لازم و حکم اداره ضبطیه در این باب صادر شده.
(هفتم) اقدامات لازمه در مواردی که قشون از دایره ضبطیه مدیری می‌گذرد و مراقبت این که مردم تکالیف خودشان را به موجب قوانین نظامی و‌غیره به موقع اجرا بگذارند.
(هشتم) نظارت امنیت راه‌های نظامی و پستی و تجارتی و غیره و صحت پلها و معابر از دائمی و موقتی و پاکیزگی دهات و مراقبت ابنیه به ترتیب‌و نقشه‌ای که معین شده ساخته شود.
(نهم) مراقبت در فروش سموم و ممانعت از قاچاق و فروش اشیاء ممنوعه و تقلب در مسکوکات و مواظبت به صحت اکیال و اوزان.
(دهم) نظارت به اجرای قوانین و برقراری آسایش و امنیت چه در دهات چه در خارج از دهات و اقدامات اولیه برای جلوگیری و تعدی از افعال‌خودسرانه و اغتشاش و اطلاع دادن مراتب را به اداره ضبطیه.
(یازدهم)تعاقب فراری‌های نظامی و دزدها و مرتکب جنحه و جنایات و اشخاص مجهول‌الحال.
(دوازدهم) برداشتن اطفالی را که سر راه انداخته‌اند و نگاهداری از آنها به وسایل موجوده.
(سیزدهم) نجات‌دادن اشخاصی را که از آفت کشتی در مخاطره هستند و حفظ اموال متعلقه به آنها.
(چهاردهم) حفظ اشیاء عتیقه و اشیایی که گم شده بود و بعد پیدا شده (لقطه).
(پانزدهم) ملاحظه جسد اموات که در راه‌ها و معابر و غیره پیدا می‌شود و تحقیقات لازمه برای معین کردن جهت مرگ و اطلاع دادن به جاهای‌لازمه.
(شانزدهم) جلوگیری از دزدها و قطاع‌الطریق و اقدامات برای برقراری امنیت اهالی و تحقیقات دزدی و حریق و غیره و اطلاع دادن به اداره ضبطیه.
(هفدهم) اقدامات لازمه برای حفظ‌الصحه و رفع امراض مسریه و امراض سریع‌الانتشار میان مردم و حیوانات و راپرت دادن به اداره ضبطیه.
(هیجدهم) قبول کردن عرضحال و شکایاتی که به اداره ضبطیه داده می‌شود و منضم کردن اطلاعاتی که مدیر ضبطیه راجع به آن عرضحال یا‌شکایت تحصیل کرده.
(نوزدهم) ترتیب صورتهایی که حاوی اطلاعات دفتر نفوس و هیأت احصاییه است از قبیل عده مساجد و مدارس و مکاتب و مریضخانه‌ها و‌دارالمساکین و عده دهات و نفوس و متولدات و متوفیات و عقد ازدواج و غیره و فرستادن آن صورتها را به اداره ضبطیه.
(بیستم) امور راجعه به تذکره موافق قوانین تذکره.
(بیست و یکم) ابلاغ نمودن به اداره ضبطیه صورتهایی را که ضباط نواحی در باب اطلاعات راجعه به حاصل و زراعت و غیره ترتیب می‌دهند.
(بیست و دوم) اجرای احکام محاکم عدلیه به حکم رییس ضبطیه و اجرای کلیه اوامر ضبطیه
(بیست و سوم) اخبار اداره ضبطیه از انجام دادن اوامر و احکامی که به عهده مدیر ضبطیه صادر شده.
(بیست و چهارم) پاک نگاهداشتن محبسی که در نزدیک خانه مدیر ضبطیه برای توقیف موقتی اشخاص لازم ساخته شده است.
ماده 265 - خانه مدیر ضبطیه باید همیشه برای هر کس باز باشد و همه وقت باید مدیر عرضحال و شکایت مردم را بشوند و اقدام لازم را به عمل‌آورد و با مردم به ملایمت و حوصله رفتار نماید.
تبصره - بالای خانه مدیر ضبطیه باید سرلوحه باشد به این کلمات (خانه مدیر ضبطیه).
ماده 266 - مدیر ضبطیه باید مراقبت تامه داشته باشد که حرکتی از کسی ناشی نشود که مخالف قوانین باشد مثلاً اعلان و انتشار قوانین و احکام‌بدون اجازه اداره ضبطیه و پاره کردن اعلاناتی که به توسط اداره ضبطیه شده و قمار و شرب مسکرات و ارتکاب منکرات علناً که مورث اختلال نظم‌شود و اجتماع زن و مرد در یک جا در موارد ممنوعه و اعلانات تهمت‌آمیز و انتشاراتی که باعث فساد اخلاق است.
ماده 267 - در مواردی که مدیر ضبطیه به توسط دهباشیها از وقوع جنحه و جنایت و قباحتی از قبیل قتل و سرقت و حریق عمدی و تقلب در‌مسکوکات و اسناد دولتی و ملتی و بانک‌ها و غیره مطلع می‌شود باید فوراً مراتب را به مدعی عمومی یا معاون آن اطلاع دهد و اقدامات اولیه را در‌جلوگیری از اعمال شنیعه و توقیف جانی و تحقیقات اولیه به عمل آورد.
ماده 268 - مدیر ضبطیه باید صورت اشخاصی را که در دهات برای اطفاء حریق داوطلب شده‌اند ترتیب داده و اعلانات لازمه در دهات بنماید که‌اشخاص لازم بدانند با چه اسباب باید برای اطفاء حریق حاضر شوند.
ماده 269 - هر گاه در حوزه مأموریتی مدیر ضبطیه ملخ‌خوارگی یا آفت دیگری برای زراعت حادث شود مدیر ضبطیه به توسط دهباشیها مردم‌دهات و کدخداها و ضباط را دعوت می‌نماید که اقدامات لازمه را موافق علم و تجربه که دارند بر ضد ملخ‌خوارگی و غیر به عمل آورند و کذالک اگر‌حیوانات درنده و سبع در حول و حوش آبادانیها زیاد شوند مدیر ضبطیه اعلام می‌نماید که اشخاص داوطلب حاضر شده حیوانات مزبوره را قلع و قمع‌نمایند.
ماده 270 - هر گاه مدیر ضبطیه مطلع شود که طفلی سر راه یا در بیابان افتاده است باید تحقیقات لازمه را به عمل آورد بفهمد که عمداً آن طفل را‌انداخته‌اند یا گم شده بعد از تحقیقات و کشف و تعیین والدین و اقربای آن طفل، طفل را به اولیای آن می‌رساند و اگر عمدی بوده به یکی از اهالی محل‌می‌دهد که در مقابل حق‌الزحمه معینی از طفل پرستاری نماید کذالک اشخاصی را که در بین راه به واسطه مرضی افتاده و در مانده‌اند مدیر ضبطیه به‌دارالمساکین می‌سپارد و در صورتی که چنین اداره خیریه نباشد موقتاً به خانه‌ای می‌سپارد و به کسان مریض اطلاع می‌دهد.
ماده 271 - چنانچه آثار عتیقه و دفینه پیدا شود مدیر ضبطیه فوراً مراتب را به اطلاع اداره ضبطیه و حاکم ولایت می‌رساند ولی اشیاء مفقوده که پیدا‌می‌شود باید به صاحبان آن رد شود و اگر صاحبان آن معین نباشد مدیر ضبطیه آن اشیاء را به اداره ضبطیه می‌فرستد که موافق قوانین شرع انور اقدام‌شود.
ماده 272 - مدیر ضبطیه حق دارد در موارد لازمه با مدیرهای ضبطیه سایر دوایر مکاتبه و از آنها بعضی اطلاعات یا تحقیقات بخواهد و اگر جواب‌نرسید به اداره ضبطیه رجوع نماید.
تبصره - دوایر ضبطیه همان بلوک یا بلوک دیگر یک حکم دارد مقصود این است که مدیر هر یک از دوایر ضبطیه ولایتی می‌تواند با تمام دوایر ضبطیه‌آن ولایت مکاتبه نماید.
ماده 273 - هر گاه در حکم اداره ضبطیه مدیر ضبطیه چیزی مشاهده کند که علانیه بر خلاف قوانین باشد مدیر مزبور اجرای آن حکم را نکرده به‌اداره ضبطیه ملاحظات خود را تقدیم نماید و چنانچه مجدداً همان حکم صادر شد حکم اداره ضبطیه را اجرا نموده فوراً مراتب را به اطلاع اداره ولایتی‌برساند.
ماده 274 - هر گاه مدیر ضبطیه بخواهد به اداره ضبطیه برای کاری برود باید قبل از وقت تحصیل اجازه کرده بعد برود ولی در موارد فوق‌العاده‌می‌تواند بدون اجازه در اداره ضبطیه حاضر شود به شرطی که قبل از حرکت مدیر دایره ضبطیه همجوار را که قبل از وقت به حکم اداره ضبطیه برای این‌گونه موارد قائم مقام معین شده است اخبار نماید.
ماده 275 - مدیرهای ضبطیه نظارت به اعمال ناظمین ضبطیه و دهباشیها دارند و اگر رفتار خلاف قاعده از آنها مشاهده نمایند ملاحظات خود را در‌عزل آنها به اداره ضبطیه اظهار می‌دارند.
تبصره - مدیر ضبطیه نباید بوجه‌من‌الوجوه تابین ضبطیه را که در اداره او هستند به کارهای شخصی خود بگمارد.
سوم - در وظایف تابین ضبطیه
ماده 276 - وظایف ناظمین ضبطیه (معاون مدیر ضبطیه) موافق دستورالعملی است که وزارت داخله به اطلاع وزارت عدلیه و سایر وزارتخانه‌ها‌مرتب خواهد نمود.
ماده 277 - وظایف ناظمین ضبطیه و دهباشیها اجرای اوامر اداره ضبطیه و احکام مدیرهای ضبطیه است لهذا اشخاصی مزبوره تا امور راجعه به‌اداره ضبطیه را موافق مواد (239 - 219) و کذلک وظایف مدیرهای ضبطیه را مطابق مواد (274 - 263) به موجب احکام و دستورالعمل آنها به موقع‌اجرا می‌گذارد حفظ و وقایع امنیت و آسایش و مراقبت پاکی و پاکیزگی در دهات مخصوصاً به عهده مأموریت آنها است.
ماده 278 - تابین مذکوره مواظبت می‌نماید که در جاهایی که آب از سرچشمه برای خوراکی برداشته می‌شود رخت نشویند و به بعضی اقدامات آب‌را کثیف ننمایند و سر چاه‌ها محفوظ باشد و برای شست و شو و استعمالات دیگر حوضهای علیحده تهیه شود.
ماده 279 - تابین ضبطیه مراقبت می‌نماید که در خانه‌های رعیتی بخاریها و لوله‌های بخاری صحیح باشد و هر گاه بخواهند در خانه‌های قریب به‌جنگلها آتش بر افروزند باید مسافت معینی که اقلاً ده ذرع باشد تا جنگلها فاصله داشته باشد و در موارد اتفاق حریق باید فوراً اشخاصی را که قبل از‌وقت داوطلب اطفاء حریق شده‌اند خبر نمایند و با تمام وسائل موجوده و اسباب اطفاییه و غیره جلوگیری و دفع حریق را بنمایند.
ماده 280 - تابین ضبطیه باید مراقبت مخصوص نسبت به صحت طرق و شوارع و معابر و پلها و کوچه‌ها و غیره داشته باشند و به موقع مدیرهای‌نظمیه را از اغتشاش راه‌ها مطلع نمایند که اقدامات فوریه از طرف آنها در ادارات لازمه برای تغییرات لازمه به عمل آید.
ماده 281 - نظارت اجرای قوانین دولتی در حفظ جنگلها و مراقبت قوانین حفظ‌الصحه و قواعد خرید و فروش سموم و عدم خرید و فروش اموال‌قاچاق و اشیاء ممنوعه و غیره بر عهده تابین ضبطیه است و باید به موقع تمام این گونه اتفاقات و وقایع را به مدیر ضبطیه اطلاع دهد.
ماده 282 - کلیه تابین ضبطیه مراقب و مواظبت اجرای تمام قوانین دولتی و دستورالعملهای ادارات از هر قبیل هستند و هر قبیل اتفاقات فوق‌العاده‌را فوراً به مدیرهای ضبطیه اطلاع می‌دهند و دستورالعمل می‌گیرند و هر گاه اتفاق فوق‌العاده نباشد هفته یک مرتبه ده‌باشی نزد مدیر ضبطیه رفته‌راپرتهای خودشان را می‌دهند و دستورالعمل می‌گیرند و در صورتی که خودشان نتوانستند حاضر شوند یک نفر از تابین نظمیه را برای گرفتن‌دستورالعمل می‌فرستند.
تبصره - روزهای حاضر شدن دهباشیها در نزد مدیر ضبطیه باید طوری معین و مرتب شود که با رسیدن پست شهری و احکام اداره ضبطیه به مدیر‌ضبطیه توافق نماید.
ماده 283 - در صورت مریض بودن ده‌باشی یکی از تابین ضبطیه‌هایی که ساکن همان محل و از حیث خدمت اقدم است قائم مقام او است.
ماده 284 - تابین ضبطیه را نباید از مشاغل آنها بازداشت لهذا کدخداهای دهات مأذون نیستند مادامی که آنها مشاغل رسمی دارند کاری به آنها‌رجوع نمایند.
ماده 285 - تابین ضبطیه که در اداره بلوکی خدمت می‌نمایند و حامل مکاتبات و مراسلات اداره ضبطیه برای مدیرهای ضبطیه بوده و نیز به عکس‌راپرت مدیرهای ضبطیه را به آن اداره حمل می‌نمایند باید در راه معطل نشوند و سعی داشته باشند که مکاتبات را خوب حفظ کرده به موقع برسانند در‌عرض راه هر چه از آذوقه و غیره لازم می‌شود باید بخرند و کسی را مجبور به دادن هدیه و تعارفی ننمایند و هیچ گونه اجحاف و تعدی به کسی روا‌ندارند اگر کسی شکایت از آنها داشته باشد یا به مدیرهای ضبطیه و یا به اداره ضبطیه می‌دهد.
تبصره - دهباشیها ممکن است سربازهایی باشند که مدت خدمت نظامیشان منقضی شده.
اول - در وظایف اداره نظمیه و حدود و اختیارات آن
ماده 220 - اداره نظمیه همان اداره بلوکی مذکور در ماده (201) است و وظایف آن از قرار تفصیل است اولاً نظارت در اجرای قوانین و وقایه امنیت‌و آسایش اهالی ثانیاً اجرای تکالیف راجعه به امور مالیه دولت و در امور عدلیه و امور نظامی.
ماده 221 - وظایف مجلس بلوکی من باب اجرای قوانین و حفظ هیأت از قرار تفصیل است.
(اول) اعلان و انتشار قوانین و فرامین و احکام دولت.
(دوم) انتشار هر نوع اعلانات که به حکم ادارات متبوعه می‌شود.
(سوم) گرفتن دزدها و قطاع‌الطریق و برقراری امنیت و آسایش عمومی.
(چهارم) دستگیر کردن فراریها و رفع و منع از تکدی.
(پنجم) ملاحظه اشخاصی که در سر راه مرده‌اند و معین کردن این که آنها را کشته‌اند یا به اجل خود مرده‌اند.
(ششم) جمع‌آوری اطفال گم شده و سر راه گذارده شده و نگاهداری از آنها و تحقیقات لازمه در پیدا کردن اولیای آنها و کمک به ضعفا و مرضایی که‌از منزل و مأوای خود دور افتاده‌اند.
(هفتم) دادن راپورت وقایع به رؤسا و یک نسخه مستقیماً به حاکم ولایت.
(هشتم) در صورتی که در رودخانه‌ها و آب‌ها سواحل دریا کرجی یا کشتی بشکند یا غرق شود باید سرنشین آنها را حتی‌المقدور نجات بدهند و‌اموال آنها را حفظ کنند.
(نهم) حفظ موقتی اموال متوفیات غربایی که وارث و ولی حاضر نداشته باشند و اطلاع به اولیای آنها دادن.
(دهم) مساعدت به اداره اطفائیه و جلوگیری از حریق در بیابانها و جنگلها و غیره.
(یازدهم) اقدامات لازمه برای جلوگیری از امراض مسریه موافق دستورالعملهای اداره حفظ‌الصحه و نظارت اجرای قوانین حفظ‌الصحه.
(دوازدهم) اقدامات لازمه برای رفع امراض مسریه در میان حشم و دواب.
(سیزدهم) حفظ و وقایه امنیت طرق و شوارع و نظارت صحت راه‌ها و پلها و معابر و غیره و اجرای تکالیفی که از بابت نگاهداشتن راه‌ها به اهالی‌مجاور وارد می‌آید.
(چهاردهم) مراقبت در این که حریق یا طغیان آب اتفاق نیافتد و اقداماتی لازمه در این باب به عمل آید.
(پانزدهم) نظارت پاکیزگی در قصبات و دهات و مراقبت در این که بناهای جدید. که موافق نقشه و دستورالعملهای مقرره ساخته شود.
(شانزدهم) نظارت به کاروانسراها و قهوه‌خانه‌ها و مهمانخانه‌ها و چلوپزخانه‌ها و کلیه جایی که محل اکل و شرب عمومی است و مراقبت در‌اجرای قوانین راجعه به این جاها و عدم اجازه قمار و کلیه کارهایی که خلاف شرع بوده و باعث مشاجره و منازعه و مجادله تواند شد و اساس امنیت را‌متزلزل تواند کرد.
(هفدهم) دادن اجازه‌نامه به اشخاصی که اخذ سموم از مواد می‌نمایند و نظارت به فروش آن موافق قوانین حفظ‌الصحه.
(هیجدهم) دادن اجازه‌نامه برای خریدن باروت و سایر مواد محترقه و نظارت به فروش آن موافق قوانین حرفت و صنعت.
(نوزدهم) مراقبت در این که در بازارها و میدانها و جاهای دیگر چیزهایی را که دولت خرید و فروشش را قدغن کرده است خرید و فروش نشود.
(بیستم) مواظبت در اجرای قوانین راجعه به شکار و صید ماهی و طیور که در غیر موقع به شکار و صید اقدام نشود.
(بیست و یکم) ترتیب فهرست‌هایی که معین کند در بلوک عده مساجد و مکاتب و ادارات خیریه و کارخانجات و دهات چقدر است و همچنان‌عده نفوس و متولدات و متوفیات و عقد و ازدواج به چه اندازه است و اتباع خارجه در بلوک به چه کسب مشغولند.
(بیست و دوم) ترتیب دفاتر نفوس راجعه به متولدات و متوفیات و عقد و ازدواج.
(بیست و سوم) اطلاع دادن به رؤساء و ادارات متبوعه اشیاء عتیقه که کشف شده یا ظهور اشیایی که ندرت دارد.
(بیست و چهارم) نظارت با استخراج طلا و نقره در جاهای لازمه موافق قوانین موضوعه.
(بیست و پنجم) دادن تصدیقنامه به ایتام و بیچارگان برای دخول به دارالایتام و دارالضعفا و غیره.
(بیست و ششم) نظارت این که اجرت کارگر و عمله و فعله به موقع و تمام پرداخته شود.
(بیست و هفتم) اجرای کلیه تکالیفی که به موجب قوانین ادارات دولتی و مملکتی و بلدی به عهده اداره ضبطیه است.
ماده 222 - تکالیف اداره ضبطیه بلوکات نسبت به امور مالیه از قرار تفصیل است:
(اول) وصول بقایای دولتی و ادارات بلدیه و اجتماعیه ولایات به موجب احکام ادارات متبوعه یا اعلان ادارات متساویه.
(دوم) اقدامات مجدانه بر منع و کسر نمودن اوزان و اکیال و تغییر وزن و کمیت مسکوکات.
(سوم) اجرای اوزان و اکیال جدیده به حکم دولت.
(چهارم) دعوت مقاطعه‌کاران برای مزایده‌های دولتی و مملکتی و ادارات بلدیه و غیره.
(پنجم) دادن شهادتنامه به مقاطعه‌چیها در صورتی که به واسطه معاذیر موجهه یا هیچ نتوانسته‌اند کاری را که بر عهده گرفته‌اند انجام بدهند و یا به‌وقت و به موقع نتوانسته‌اند برسانند.
(ششم) مساعدت با اشخاص و اداراتی که به موجب قوانین نظارت به حرفت و صنعت و تجارت دارند و به موجب قوانین عوارض اخذ می‌کنند.
(هفتم) اجرای تکالیفی که به موجب قوانین راجعه به اخذ مالیات و عوارض به ادارات ضبطیه محول است.
(هشتم) عمل کردن به وظایفی که به موجب قوانین گمرکات به عهده ادارات ضبطیه موکول است.
(نهم) مساعدت با ادارات جنگلها و خالصجات دولتی در اجرای تکالیف آنها و در اقداماتی که در صورت نقض قوانین جنگلها و خالصجات بر‌عهده این ادارات وارد می‌آید.
ماده 223 - وظایف اداره ضبطیه نسبت به امور عدلیه از قرار ذیل است:
(اول) جلوگیری از تعدی و اقدامات خودسرانه و اجرای تحقیقات و همراهی در تحقیقاتی که از طرف محاکم عدلیه به عمل می‌آید به اندازه‌ای که‌در قوانین و نظامات عدلیه و محاکم جنایتی مندرج است.
(دوم) حاضر کردن مقصرین و متهمین را به دیوان خانه به حکم آن و توقیف آنها در صورتی که حکم دیوانخانه در این باب صادر شود.
(سوم) احضار اشخاص لازم به محاکم عدلیه و شراکت در اجراء احکام محاکم عدلیه به موجب قوانین و نظامات دوائر عدلیه.
(چهارم) برداشتن سیاهه اموال اشخاص معینه و تقویم و حفظ آن و اعلان فروش اموال به مزایده و فروش بعضی اموال به موجب قوانین عدلیه‌راجعه به این اقدامات.
(پنجم) مجبور کردن وکلاء را به رد کردن وکالت‌نامه‌هایی که از طرف موکلین آنها استرداد می‌شود (موافق قوانین موضوعه).
(ششم) تفتیش و تفحص اشخاصی که گم شده‌اند و خبری از آنها نیست.
(هفتم) نظارت در پاک نگاهداشتن محبسها و اجراء کلیه قوانینی که به محبسها و محبوسین راجع است.
(هشتم) دادن شهادتنامه قرابت و خویشی به اقرباء و اقوام اشخاصی که به حکم قانون در محبس توقیف شده‌اند.
(نهم) کلیه تکالیفی که به موجب قوانین محاکم عدلیه و محاکم نظام بری و بحری به عهده ادارات ضبطیه محول است.
ماده 224 - وظایف اداره ضبطیه بلوکی در امور نظامی از قرار تفصیل است:
(اول) مراقبت و نظارت انتظام حرکت قشون و اجرای تکالیف در این باب به موجب قوانین نظامی.
(دوم) احضار تابین ردیف نظام بری و بحری به حکم ادارات متبوعه نظامی به سر خدمت خودشان و دادن شهادتنامه به آنها در مواقعی که قوانین‌نظامی معین کرده.
(سوم) اخبار زنهای سربازها از فوت شوهران آنها.
(چهارم) یادآوری به تابین و همچنان به صاحب‌منصبان نظامی که مدت مرخصی آنها منقضی شده و دعوت آنها به موجب قوانین نظامی به‌مراجعت به محل خدمت.
ماده 225 - کلیه اداره ضبطیه بلوکی و اشخاصی که تابع آن هستند باید ناظر اجرای قوانین باشند ولی به هیچ وجه حق ندارند اجرای قانونی را‌بخواهند که اعلام نشده و یا قراردادی را به موقع اجرا بگذارند که قبل از وقت به اطلاع اهالی نرسیده.
ماده 226 - نه فقط اهالی بلوکات مکلفند که احکام قانونی اداره ضبطیه را اطاعت نمایند بلکه اشخاصی هم که از شهرهای دیگر آمده در آن بلوکات‌متوقفند تابع احکام اداره ضبطیه که راجع به اجرای قوانین موضوعه و دستورالعملها است می‌باشند.
ماده 227 - عمال ضبطیه مکلفند که به شکایات رسیدگی نمایند و رفع تعدی و بی نظمی را بکنند و نه فقط به شکایات مظلومین رسیدگی می‌نمایند‌بلکه به کلیه شکایات که حاوی اطلاعات بوده و اوضاع و احوال امور اتفاقیه را روشن میکند باید برسند ولو این که این نوع شکایات که به اداره ضبطیه‌می‌شود موافق ترتیب مقرره نباشد هر گاه اقدامات عمال ضبطیه مثمر ثمری نشد و شخصی که باعث تعدی و بی‌نظمی شده علناً اقدامات ستمی و‌جبری نماید عمال ضبطیه حق دارند آن شخص را توقیف نمایند.
تبصره - قواعد راجعه به استعمال اسلحه در موارد لازمه به توسط مأمورین نظمیه و قراسوران علیحده مرتب و منضم به این ماده است.
ماده 228 - هیچ کس از عمال ضبطیه حق ندارد که سیاست و مجازات جنایتی به کسی بدهد این حق مختص به محاکم عدلیه است بر وفق قوانین‌شرعیه.
ماده 229 - هر چند حدود اختیارات اداره ضبطیه بلوک همان حدود بلوکات است و خارج از بلوک خود اداره مزبوره اختیاری ندارد ولی در موارد‌ذیل استثنای از این قاعده لازم می‌آید:
(اول) در صورت وقوع حریق یا طغیان آب یا طوفان اداره ضبطیه بلوکی و مدیرهای ضبطیه در بلوکات مجاور اقدامات لازمه را به عمل می‌آورند تا‌آن که اداره ضبطیه آن بلوک و عمال آن مطلع و خودشان مشغول به اقدامات لازمه شده از کمک مستغنی بشوند.
(دوم) در موارد تعاقب قطاع‌الطریق و دزدها و فراریان و اشخاصی که مرتکب جنحه و جنایتی شده فرار کرده‌اند عمال ضبطیه بلوکی از حدود بلوک‌و ولایات حق دارند تجاوز نموده در تعاقب این نوع اشخاص بکوشند و فقط وقتی دست نگاه دارند که عمال ضبطیه آن محل شروع به تعاقب کرده‌باشند.
ماده 230 - هر گاه عمال ضبطیه در جاهایی که قلمرو اقدامات قراسورانها است کشف علامت جنحه و جنایتی نمایند و مأمورین قراسوران در آن‌محل نباشند مکلفند که تا ورود آنها موافق قوانین و نظامات عدلیه تحقیقات اولیه و کذالک حفظ علامات جنحه و جنایت و سایر اقدامات را به عمل‌آورند.
سوم - در روابط اداره ضبطیه بلوکی و صاحب‌منصبان و تابین ضبطیه با ادارات متبوعه و متساویه
ماده 231 - اداره ضبطیه با تمام اشخاصی که تابع آن اداره هستند مطیع احکام و دستورالعملهای حاکم ولایت و اداره ولایتی است.
تبصره - جاهایی که موقتاً در تحت قوانین نظامی گذارده شده است قواعد اطاعت صاحب‌منصبان ضبطیه به ادارات نظامی موافق قانونی است که‌جداگانه مرتب و منضم به این ماده خواهد بود.
ماده 232 - در بنادر نظامی ادارات ضبطیه تابع اداره بحری است.
ماده 233 - صاحب‌منصبان ضبطیه تابع رییس بلوک و رییس ضبطیه هستند ولی بدون اجازه اداره ولایتی عزل یا جلب آنها به محاکمه ممنوع است.
ماده 234 - ناظمین ضبطیه در اداره حاکم ولایت و رییس بلوک هستند و تابع اوامر مدیرهای ضبطی.
ماده 235 - دهباشیها تابع اوامر مدیرهای ضبطیه‌اند و با عمال پلیس نظارت دارند.
ماده 236 - ادارات ضبطیه به حاکم و اداره ولایتی راپورت می‌دهند و از آن مقامات به عهده آنها احکام صادر می‌شود.
ماده 237 - محاکم بدایت به اداره و عمال ضبطیه حکم می‌نمایند مدعی عمومی و معاون آن اقدامات لازمه را از تحقیقات و اجرای احکام و غیره‌می‌خواهند و از اداره ضبطیه در جواب راپورت می‌گیرند (منضم به این ماده باید بعد از ترتیب قوانین راجعه به نظام نوشته شود).
ماده 238 - اداره مالیه و اداره خالصجات و اداره تفتیش و سایر شعبات وزارتخانه‌ها در ولایات از اداره ضبطیه اجرای قوانین راجعه به آن ادارات را‌می‌خواهند و در جواب راپورت می‌گیرند.
ماده 239 - اداره ضبطیه یک بلوک به اداره ضبطیه بلوک دیگر و به ادارات متساویه مکاتبه می‌نمایند و اطلاعات لازمه را به همدیگر می‌دهند.
چهارم - در ترتیب تسویه امور و اقدامات اداره ضبطیه بلوکی
ماده 240 - اداره ضبطیه بلوک و عمال جزو آن در موارد ذیل اقدام به کار می‌نمایند:
(اولاً) به حکم ادارات متبوعه.
(ثانیاً) به تقاضای اداراتی که حق چنین تقاضا را دارند.
(ثالثاً) به واسطه شکایت اشخاص متفرقه.
(رابعاً) به موجب راپورتهای ادارات تابعه.
(خامساً) به موجب ملاحظات شخصی خودشان در صورتی که به موجب قانون باشد و یا بر حسب اوضاع و احوال صلاح بدانند.
ماده 241 - رییس ضبطیه که همان نایب‌الحکومه است ریاست کلیه ضبطیه بلوک به عهده او است باید کمال مراقبت را در حصول امنیت و آسایش‌اهالی داشته باشد تفصیل اتفاقات و اطلاعاتی را که به او رسیده است فوراً به حاکم راپورت نماید و اگر اقدام فوری لازم باشد به عمل آورده به حاکم‌اطلاع دهد.
ماده 242 - نایب رییس ضبطیه که معاون نایب‌الحکومه است در کارها به رییس ضبطیه کمک میکند و به اداره ضبطیه و دفترخانه آن نظارت دارد و‌هر مأموریتی را از طرف رییس ضبطیه انجام می‌دهد.
ماده 243 - در صورتی که رییس ضبطیه یکماهه مرخصی گرفته غایب شود و یا آن که از مرکز امور به واسطه سرکشی به نواحی یا مأموریت دیگری‌دور شود نایب او کفیل او خواهد بود ولی کارهای جاریه را تسویه نموده در امور مهمه در صورتی که فوری نباشد بدون اطلاع رییس ضبطیه اقدام‌نخواهد کرد لهذا عزل و نصب مستخدمین ضبطیه که در حدود قوانین به اختیار رییس ضبطیه محول شده است و تنبیه و سیاست آنها و احکامی که‌ناسخ احکام سابقه رییس ضبطیه است و اموری را که خود رییس ضبطیه سپرده است بدون اطلاع او تسویه نشود یا تا مراجعت رییس ضبطیه به تعویق‌می‌اندازد و یا با مأمور مخصوص نزد او می‌فرستد.
ماده 244 - ضباط نواحی و کدخداهای دهات تابع احکام اداره ضبطیه بلوکی بوده احکام این اداره را اجرا می‌نمایند و به مدیرهای ضبطیه در‌اجرای تکالیف آنها کمک و مساعدت می‌نمایند.
ماده 245 - به ناظمین ضبطیه نیز ضباط نواحی و کدخداهای دهات باید کمک و مساعدت لازمه را بنمایند و تقاضای آنها را که مبتنی بر قانون است‌به موقع اجرا گذارند ولی به هیچ وجه حق ندارند به امور اجتماعیه و امور داخلی نواحی دهات دخالت نمایند و یا وجهاًمن‌الوجوه دخالتی در امور‌محاکم عدلیه نواحی کنند
پنجم - در مسئولیت اداره ضبطیه بلوکی
ماده 246 - اداره ضبطیه مکلف است که راپورت اموری که به آن محول شده است به اداره ولایتی بدهد و صورت حساب وجوهی که به او رسیده‌به اداره تفتیش ولایتی تقدیم کند.
ماده 247 - شکایت از مستخدمین و تابین ضبطیه یا به مدیر ضبطیه می‌شود یا به خود رییس ضبطیه شکایت از رییس ضبطیه یا از اداره ضبطیه‌بلوکی در ظرف سه هفته از روز حکم آنها به حاکم یا اداره ولایتی داده می‌شود و چنانچه اقدام رییس ضبطیه یا اداره ضبطیه به موجب یکی از ادارات‌متبوعه شده است متشکی باید شکایت خود را به اداره‌ای که حکم کرده است بدهد.
ماده 248 - هر گاه مدیرهای ضبطیه مرتکب جنحه و جنایتی شده باشند رییس ضبطیه موقتاً آنها را از شغلشان منفصل نموده مراتب را به اطلاع‌حاکم ولایت می‌رساند و منتظر حکم می‌شود.
فصل ششم
در وظایف صاحب‌منصبان و مستخدمین تابین ضبطیه
ماده 249 - هر چند وظایف صاحب‌منصبان و عمال ضبطیه از وظایف و حدود اختیارات اداره ضبطیه بلوکی معلوم و معین است باز برای عدم‌وقوع اشتباهی در اجرای قوانین ضبطیه وظایف هر کدام نسبت به حوزه مأموریتی آنها ذیلاً شرح داده می‌شود.
اول - در وظایف رییس اداره ضبطیه بلوکی
رییس ضبطیه - نایب‌الحکومه
ماده 250 - رییس ضبطیه بلوک مراقبت مخصوصی خواهد داشت که تمام وظایف اداره ضبطیه مجری شود و شخصاً مسئول تمام امور ضبطیه‌بلوک است رییس مزبور در رفتار و سلوک با مردم کمال ملایمت و مسالمت را اظهار خواهد کرد ولی از طرف دیگر مواظبت تامه را خواهد داشت که از‌قوانین و احکام و دستورالعملهای به وجه من‌الوجوه تخلف نشود.
ماده 251 - وظایف رییس ضبطیه از قرار شرح ذیل است:
(اول) اعلان و انتشار قوانین و مواظبت این که قوانین و احکامی که باید به موقع اجراء گذارده شود به اطلاع عامه برسد.
(دوم) مداقه در قوانین و احکامی که مورد اشتباه شده است و رجوع به اداره ولایتی برای رفع اشتباه.
(سوم) رسیدگی به شکایاتی که از ادارات و اشخاص متفرقه رسیده و راجع به اعمال و رفتار صاحب‌منصبان ضبطیه است.
(چهارم) تقدیم لایحه به حکومت ولایت در باب تغییر حدود دوایر ضبطیه و همچنان تغییر محل اقامت مدیرهای ضبطیه.
(پنجم) تغییر قسمت‌های دوایر ضبطیه.
(ششم) انفصال موقتی صاحب‌منصبان ضبطیه (مدیرهای ضبطیه) که مرتکب جنحه و جنایتی شده‌اند از مشاغل آنها تا تکلیف آنها از طرف‌حکومت معین شود.
(هفتم) مراقبت تامه نسبت به دوائر ضبطیه و مدیرهای آن دوائر و اجرای تکالیف آنها و نظارت به جریان قانونی امور در آن دوایر.
(هشتم) ملاحظه راپورتهای مدیرهای ضبطیه و جمع کردن و خلاصه کردن مطالب تمام آنها برای تقدیم به حکومت.
(نهم) ملاحظه اموری که از دوایر ضبطیه به رییس ضبطیه تقدیم می‌شود و تسویه آن امور.
(دهم) امضای اقداماتی که مدیرهای ضبطیه لازم می‌دانند بنمایند و کسب تکلیف می‌کنند و رد یا قبول آن اقدامات و یا حکم به اقدامات نوع دیگر.
(یازدهم) راپرت دادن به مقامات عالیه در اجرای احکام و اوامر صادره از آن مقامات و مراقبت لازمه نسبت به ضباط نواحی و کدخدای دهات برای‌اجرای قوانین ضبطیه که به این اشخاص محول شده است.
ماده 252 - رییس ضبطیه بلوکی (نایب‌الحکومه) مراقبت می‌نماید که اداره ضبطیه در کمال انتظام باشد و در دفترخانه منشی و اجزای آن دفترخانه‌هر کدام امور محوله به خودشان را کاملاً اجرا نمایند رییس مزبور هر گاه مسامحه یا مماطله در اداره ضبطیه مشاهده کند اشخاص لازم را توبیخ و ملامت‌می‌نماید و چنانچه این اقدام او اثری نبخشید مهلتی به آن اشخاص می‌دهد و اگر باز نتیجه حاصل نشد مراتب را به اداره ولایتی اطلاع می‌دهد.
ماده 253 - چنانچه رییس ضبطیه مشاهده نماید که کاری در دوائر ضبطیه به عهده تعویق افتاد مهلتی به مدیر ضبطیه آن دایره داده تسویه آن را‌خواهد خواست و هرگاه مدیر مزبور در آن موعد آن کار را تسویه نکرد و نیز نتوانست مدلل کند که قادر بر تسویه آن نبوده مراتب را رییس ضبطیه به‌اطلاع اداره ولایتی می‌رساند و اگر رییس ضبطیه در این موارد اغماض کرد خودش مسئول خواهد بود.
ماده 254 - هر گاه تعطیل در جریان امور حاصل و این تعطیل به واسطه نرسیدن جواب ادارات یا اشخاصی باشد که تابع اداره ضبطیه بلوکی نبوده و‌جزو حکومت ولایت دیگرند رییس بعد از یک ماه از تاریخ استعلام اول استعلام ثانوی نموده جواب می‌خواهد و اگر باز جواب نرسید به اداره ولایتی‌آن ولایت رجوع می‌نماید و اگر باز جواب نرسید به اداره ولایتی ولایت خود رجوع میکند
ماده 255 - هرگاه مدیر ضبطیه دایره مریض باشد رییس می‌تواند کار او را به مدیر دیگری موقتاً رجوع کند ولی تغییر مدیری از دایره به دایره دیگر به‌اجازه اداره ولایتی است.
ماده 256 - رییس ضبطیه حق دارد که مدیر دایره را از تحقیقات مطلبی خارج نموده و آن تحقیقات را در همان دایره به مدیر دیگری واگذار کند این‌اقدام رییس ضبطیه در صورتی صحیح و قانونی است که تحقیقات راجع به خود مدیر ضبطیه یا اقوام و اقارب او و یا املاک خود او و اقوام او باشد این‌اقدام خود را رییس ضبطیه به اطلاع اداره ولایتی رسانیده و جهتش را هم اظهار می‌دارد.
ماده 257 - در موقع محال گردشی رییس ضبطیه اعمال و افعال مدیرها را تفتیش می‌نماید و به شکایات آنها رسیدگی میکند و دفاتر نوشتجات‌وارده و صادره را که در خانه آنها است به دقت ملاحظه میکند.
ماده 258 - چنانچه رییس ضبطیه بی‌نظمی و تقصیر از مدیر ضبطیه مشاهده کند به طوری که دیگر مدیر ضبطیه مورد اعتماد ضبطیه نباشد مراتب‌را فوراً به حاکم اطلاع داده عزل مدیر را می‌خواهد.
ماده 259 - رییس ضبطیه در وقت محال گردشی مساعدت لازمه را به مدیرهای ضبطیه در اجرای تکالیف آنها می‌نماید و مراقبت می‌نماید که‌قوانین حفظ‌الصحه و ضد حریق و غیره تماماً به موقع اجرا گذارده شود.
ماده 260 - رییس ضبطیه مواظبت می‌نماید که هیچ کس بدون محاکمه تنبیه و سیاست نشود و همچنین از طرف دیگر رییس ضبطیه مواظبت‌می‌نماید که اشخاص مقصر بعد از تحقیقات کامله به محاکم عدلیه جلب و تنبیه و سیاست شوند.
ماده 261 - هنگام محال گردشی رییس ضبطیه سعی می‌نماید که به مواعظ و نصایح لازمه مردم دهات را به اجرای قوانین راجعه به آنها دلالت کند‌و فواید زراعت و حرفت و صنعت را به آنها گوشزد و تشویق نماید.
ماده 262 - تمام اطلاعات خود را رییس ضبطیه به اطلاع اداره ولایتی می‌رساند و حرکت خود را از شهر و قصبه بلوکی و مراجعت خود را به آن‌شهر نیز اطلاع می‌دهد.
ماده 263 - رییس ضبطیه باید مستحضر از خوبی و بدی حاصل باشد و اطلاعات لازمه را در این باب با جهات آن به حاکم برساند.
دوم - در وظایف مدیر ضبطیه
ماده 264 - وظایف مدیر ضبطیه از قرار ذیل است:
(اول) اعلام و انتشار قوانین در حوزه مأموریتی خودش به حکم اداره ضبطیه.
(دوم) اعلام و انتشار احکام و دستورالعملهای دولی و هر گونه اعلانات و احضار اشخاص لازم به حکم حکومت و ادارات متبوعه.
(سوم) اعلان مزایده‌ها و احضار مقاطعه‌کاران و امثال آنها.
(چهارم) جمع کردن اطلاعات لازمه و خواستن توضیحات از اشخاصی که در دایره ضبطیه او هستند.
(پنجم) مراقبت در وصول مالیات و عوارض و فروعات که به موجب قانون گرفته می‌شود.
(ششم) مساعدت با اشخاص لازم در تقویم اموال و برداشتن صورت آنها و همچنان تقویم و برداشتن صورت کارخانه‌ها و غیره در صورتی که به‌موجب قانون لازم و حکم اداره ضبطیه در این باب صادر شده.
(هفتم) اقدامات لازمه در مواردی که قشون از دایره ضبطیه مدیری می‌گذرد و مراقبت این که مردم تکالیف خودشان را به موجب قوانین نظامی و‌غیره به موقع اجرا بگذارند.
(هشتم) نظارت امنیت راه‌های نظامی و پستی و تجارتی و غیره و صحت پلها و معابر از دائمی و موقتی و پاکیزگی دهات و مراقبت ابنیه به ترتیب‌و نقشه‌ای که معین شده ساخته شود.
(نهم) مراقبت در فروش سموم و ممانعت از قاچاق و فروش اشیاء ممنوعه و تقلب در مسکوکات و مواظبت به صحت اکیال و اوزان.
(دهم) نظارت به اجرای قوانین و برقراری آسایش و امنیت چه در دهات چه در خارج از دهات و اقدامات اولیه برای جلوگیری و تعدی از افعال‌خودسرانه و اغتشاش و اطلاع دادن مراتب را به اداره ضبطیه.
(یازدهم)تعاقب فراری‌های نظامی و دزدها و مرتکب جنحه و جنایات و اشخاص مجهول‌الحال.
(دوازدهم) برداشتن اطفالی را که سر راه انداخته‌اند و نگاهداری از آنها به وسایل موجوده.
(سیزدهم) نجات‌دادن اشخاصی را که از آفت کشتی در مخاطره هستند و حفظ اموال متعلقه به آنها.
(چهاردهم) حفظ اشیاء عتیقه و اشیایی که گم شده بود و بعد پیدا شده (لقطه).
(پانزدهم) ملاحظه جسد اموات که در راه‌ها و معابر و غیره پیدا می‌شود و تحقیقات لازمه برای معین کردن جهت مرگ و اطلاع دادن به جاهای‌لازمه.
(شانزدهم) جلوگیری از دزدها و قطاع‌الطریق و اقدامات برای برقراری امنیت اهالی و تحقیقات دزدی و حریق و غیره و اطلاع دادن به اداره ضبطیه.
(هفدهم) اقدامات لازمه برای حفظ‌الصحه و رفع امراض مسریه و امراض سریع‌الانتشار میان مردم و حیوانات و راپرت دادن به اداره ضبطیه.
(هیجدهم) قبول کردن عرضحال و شکایاتی که به اداره ضبطیه داده می‌شود و منضم کردن اطلاعاتی که مدیر ضبطیه راجع به آن عرضحال یا‌شکایت تحصیل کرده.
(نوزدهم) ترتیب صورتهایی که حاوی اطلاعات دفتر نفوس و هیأت احصاییه است از قبیل عده مساجد و مدارس و مکاتب و مریضخانه‌ها و‌دارالمساکین و عده دهات و نفوس و متولدات و متوفیات و عقد ازدواج و غیره و فرستادن آن صورتها را به اداره ضبطیه.
(بیستم) امور راجعه به تذکره موافق قوانین تذکره.
(بیست و یکم) ابلاغ نمودن به اداره ضبطیه صورتهایی را که ضباط نواحی در باب اطلاعات راجعه به حاصل و زراعت و غیره ترتیب می‌دهند.
(بیست و دوم) اجرای احکام محاکم عدلیه به حکم رییس ضبطیه و اجرای کلیه اوامر ضبطیه
(بیست و سوم) اخبار اداره ضبطیه از انجام دادن اوامر و احکامی که به عهده مدیر ضبطیه صادر شده.
(بیست و چهارم) پاک نگاهداشتن محبسی که در نزدیک خانه مدیر ضبطیه برای توقیف موقتی اشخاص لازم ساخته شده است.
ماده 265 - خانه مدیر ضبطیه باید همیشه برای هر کس باز باشد و همه وقت باید مدیر عرضحال و شکایت مردم را بشوند و اقدام لازم را به عمل‌آورد و با مردم به ملایمت و حوصله رفتار نماید.
تبصره - بالای خانه مدیر ضبطیه باید سرلوحه باشد به این کلمات (خانه مدیر ضبطیه).
ماده 266 - مدیر ضبطیه باید مراقبت تامه داشته باشد که حرکتی از کسی ناشی نشود که مخالف قوانین باشد مثلاً اعلان و انتشار قوانین و احکام‌بدون اجازه اداره ضبطیه و پاره کردن اعلاناتی که به توسط اداره ضبطیه شده و قمار و شرب مسکرات و ارتکاب منکرات علناً که مورث اختلال نظم‌شود و اجتماع زن و مرد در یک جا در موارد ممنوعه و اعلانات تهمت‌آمیز و انتشاراتی که باعث فساد اخلاق است.
ماده 267 - در مواردی که مدیر ضبطیه به توسط دهباشیها از وقوع جنحه و جنایت و قباحتی از قبیل قتل و سرقت و حریق عمدی و تقلب در‌مسکوکات و اسناد دولتی و ملتی و بانک‌ها و غیره مطلع می‌شود باید فوراً مراتب را به مدعی عمومی یا معاون آن اطلاع دهد و اقدامات اولیه را در‌جلوگیری از اعمال شنیعه و توقیف جانی و تحقیقات اولیه به عمل آورد.
ماده 268 - مدیر ضبطیه باید صورت اشخاصی را که در دهات برای اطفاء حریق داوطلب شده‌اند ترتیب داده و اعلانات لازمه در دهات بنماید که‌اشخاص لازم بدانند با چه اسباب باید برای اطفاء حریق حاضر شوند.
ماده 269 - هر گاه در حوزه مأموریتی مدیر ضبطیه ملخ‌خوارگی یا آفت دیگری برای زراعت حادث شود مدیر ضبطیه به توسط دهباشیها مردم‌دهات و کدخداها و ضباط را دعوت می‌نماید که اقدامات لازمه را موافق علم و تجربه که دارند بر ضد ملخ‌خوارگی و غیر به عمل آورند و کذالک اگر‌حیوانات درنده و سبع در حول و حوش آبادانیها زیاد شوند مدیر ضبطیه اعلام می‌نماید که اشخاص داوطلب حاضر شده حیوانات مزبوره را قلع و قمع‌نمایند.
ماده 270 - هر گاه مدیر ضبطیه مطلع شود که طفلی سر راه یا در بیابان افتاده است باید تحقیقات لازمه را به عمل آورد بفهمد که عمداً آن طفل را‌انداخته‌اند یا گم شده بعد از تحقیقات و کشف و تعیین والدین و اقربای آن طفل، طفل را به اولیای آن می‌رساند و اگر عمدی بوده به یکی از اهالی محل‌می‌دهد که در مقابل حق‌الزحمه معینی از طفل پرستاری نماید کذالک اشخاصی را که در بین راه به واسطه مرضی افتاده و در مانده‌اند مدیر ضبطیه به‌دارالمساکین می‌سپارد و در صورتی که چنین اداره خیریه نباشد موقتاً به خانه‌ای می‌سپارد و به کسان مریض اطلاع می‌دهد.
ماده 271 - چنانچه آثار عتیقه و دفینه پیدا شود مدیر ضبطیه فوراً مراتب را به اطلاع اداره ضبطیه و حاکم ولایت می‌رساند ولی اشیاء مفقوده که پیدا‌می‌شود باید به صاحبان آن رد شود و اگر صاحبان آن معین نباشد مدیر ضبطیه آن اشیاء را به اداره ضبطیه می‌فرستد که موافق قوانین شرع انور اقدام‌شود.
ماده 272 - مدیر ضبطیه حق دارد در موارد لازمه با مدیرهای ضبطیه سایر دوایر مکاتبه و از آنها بعضی اطلاعات یا تحقیقات بخواهد و اگر جواب‌نرسید به اداره ضبطیه رجوع نماید.
تبصره - دوایر ضبطیه همان بلوک یا بلوک دیگر یک حکم دارد مقصود این است که مدیر هر یک از دوایر ضبطیه ولایتی می‌تواند با تمام دوایر ضبطیه‌آن ولایت مکاتبه نماید.
ماده 273 - هر گاه در حکم اداره ضبطیه مدیر ضبطیه چیزی مشاهده کند که علانیه بر خلاف قوانین باشد مدیر مزبور اجرای آن حکم را نکرده به‌اداره ضبطیه ملاحظات خود را تقدیم نماید و چنانچه مجدداً همان حکم صادر شد حکم اداره ضبطیه را اجرا نموده فوراً مراتب را به اطلاع اداره ولایتی‌برساند.
ماده 274 - هر گاه مدیر ضبطیه بخواهد به اداره ضبطیه برای کاری برود باید قبل از وقت تحصیل اجازه کرده بعد برود ولی در موارد فوق‌العاده‌می‌تواند بدون اجازه در اداره ضبطیه حاضر شود به شرطی که قبل از حرکت مدیر دایره ضبطیه همجوار را که قبل از وقت به حکم اداره ضبطیه برای این‌گونه موارد قائم مقام معین شده است اخبار نماید.
ماده 275 - مدیرهای ضبطیه نظارت به اعمال ناظمین ضبطیه و دهباشیها دارند و اگر رفتار خلاف قاعده از آنها مشاهده نمایند ملاحظات خود را در‌عزل آنها به اداره ضبطیه اظهار می‌دارند.
تبصره - مدیر ضبطیه نباید بوجه‌من‌الوجوه تابین ضبطیه را که در اداره او هستند به کارهای شخصی خود بگمارد.
سوم - در وظایف تابین ضبطیه
ماده 276 - وظایف ناظمین ضبطیه (معاون مدیر ضبطیه) موافق دستورالعملی است که وزارت داخله به اطلاع وزارت عدلیه و سایر وزارتخانه‌ها‌مرتب خواهد نمود.
ماده 277 - وظایف ناظمین ضبطیه و دهباشیها اجرای اوامر اداره ضبطیه و احکام مدیرهای ضبطیه است لهذا اشخاصی مزبوره تا امور راجعه به‌اداره ضبطیه را موافق مواد (239 - 219) و کذلک وظایف مدیرهای ضبطیه را مطابق مواد (274 - 263) به موجب احکام و دستورالعمل آنها به موقع‌اجرا می‌گذارد حفظ و وقایع امنیت و آسایش و مراقبت پاکی و پاکیزگی در دهات مخصوصاً به عهده مأموریت آنها است.
ماده 278 - تابین مذکوره مواظبت می‌نماید که در جاهایی که آب از سرچشمه برای خوراکی برداشته می‌شود رخت نشویند و به بعضی اقدامات آب‌را کثیف ننمایند و سر چاه‌ها محفوظ باشد و برای شست و شو و استعمالات دیگر حوضهای علیحده تهیه شود.
ماده 279 - تابین ضبطیه مراقبت می‌نماید که در خانه‌های رعیتی بخاریها و لوله‌های بخاری صحیح باشد و هر گاه بخواهند در خانه‌های قریب به‌جنگلها آتش بر افروزند باید مسافت معینی که اقلاً ده ذرع باشد تا جنگلها فاصله داشته باشد و در موارد اتفاق حریق باید فوراً اشخاصی را که قبل از‌وقت داوطلب اطفاء حریق شده‌اند خبر نمایند و با تمام وسائل موجوده و اسباب اطفاییه و غیره جلوگیری و دفع حریق را بنمایند.
ماده 280 - تابین ضبطیه باید مراقبت مخصوص نسبت به صحت طرق و شوارع و معابر و پلها و کوچه‌ها و غیره داشته باشند و به موقع مدیرهای‌نظمیه را از اغتشاش راه‌ها مطلع نمایند که اقدامات فوریه از طرف آنها در ادارات لازمه برای تغییرات لازمه به عمل آید.
ماده 281 - نظارت اجرای قوانین دولتی در حفظ جنگلها و مراقبت قوانین حفظ‌الصحه و قواعد خرید و فروش سموم و عدم خرید و فروش اموال‌قاچاق و اشیاء ممنوعه و غیره بر عهده تابین ضبطیه است و باید به موقع تمام این گونه اتفاقات و وقایع را به مدیر ضبطیه اطلاع دهد.
ماده 282 - کلیه تابین ضبطیه مراقب و مواظبت اجرای تمام قوانین دولتی و دستورالعملهای ادارات از هر قبیل هستند و هر قبیل اتفاقات فوق‌العاده‌را فوراً به مدیرهای ضبطیه اطلاع می‌دهند و دستورالعمل می‌گیرند و هر گاه اتفاق فوق‌العاده نباشد هفته یک مرتبه ده‌باشی نزد مدیر ضبطیه رفته‌راپرتهای خودشان را می‌دهند و دستورالعمل می‌گیرند و در صورتی که خودشان نتوانستند حاضر شوند یک نفر از تابین نظمیه را برای گرفتن‌دستورالعمل می‌فرستند.
تبصره - روزهای حاضر شدن دهباشیها در نزد مدیر ضبطیه باید طوری معین و مرتب شود که با رسیدن پست شهری و احکام اداره ضبطیه به مدیر‌ضبطیه توافق نماید.
ماده 283 - در صورت مریض بودن ده‌باشی یکی از تابین ضبطیه‌هایی که ساکن همان محل و از حیث خدمت اقدم است قائم مقام او است.
ماده 284 - تابین ضبطیه را نباید از مشاغل آنها بازداشت لهذا کدخداهای دهات مأذون نیستند مادامی که آنها مشاغل رسمی دارند کاری به آنها‌رجوع نمایند.
ماده 285 - تابین ضبطیه که در اداره بلوکی خدمت می‌نمایند و حامل مکاتبات و مراسلات اداره ضبطیه برای مدیرهای ضبطیه بوده و نیز به عکس‌راپرت مدیرهای ضبطیه را به آن اداره حمل می‌نمایند باید در راه معطل نشوند و سعی داشته باشند که مکاتبات را خوب حفظ کرده به موقع برسانند در‌عرض راه هر چه از آذوقه و غیره لازم می‌شود باید بخرند و کسی را مجبور به دادن هدیه و تعارفی ننمایند و هیچ گونه اجحاف و تعدی به کسی روا‌ندارند اگر کسی شکایت از آنها داشته باشد یا به مدیرهای ضبطیه و یا به اداره ضبطیه می‌دهد.
نویسنده » j.j » ساعت 9:27 صبح روز چهارشنبه 88 تیر 17